مرکز اسلامی امید بوستن
برنامه درسهایی از نهج البلاغه

یک هفته در میان، روزهای شنبه، ساعت ۹ بعد از ظهر
۵:۳۰ صبح روزهای یکشنبه به وقت تهران

سخنران: حجت الاسلام دکتر حمیدرضا شریعتمداری

حجه الاسلام دکتر حمیدرضا شریعتمداری علاوه بر مطالعات حوزوی دارای مدرک دکتری فلسفه و کلام اسلامی از دانشگاه تهران میباشند. ایشان در حال حاضر با رتبه دانشیاری ریاست دانشکده فلسفه دانشگاه ادیان را به عهده دارند. ایشان مقالات متعدد پژوهشی در زمینه کاربست های عقل در تشیع و تدریس در دانشگاههای مختلف ایران در زمینه های گوناگون را در کارنامه خود دارند.

 

عنوان: “خطبه متقین از نگاهی دیگر

Program for Saturday, August 20 @ 9 PM EDT
5:30 صبح یکشنبه 30 مرداد به وقت تهران

9:00-9:05 Quran Recitation
9:05-9:50 Lecture
9:50-10:00 Question and Answer
10:00-10:15 Ziarat Warith and Dua

Zoom Link to the programs:

https://tinyurl.com/ZoomOmid
Meeting ID: 316 797 733 One tap mobile +19294362866 Password: 351023

www.omidcenter.com

Telegram: @OCofGB

چکیده:

یکی از خطبه های معروف نهج البلاغه که به دلیل مضمونش به “متقین ” و بدلیل مطالعه کننده اش به “همام” معروف است به خاطر بیان بیش از یکصد خصلت اخلاقی و معنوی بعنوان تراز انسان کامل یا مومن تقوا پیشه تلقی شده است. اما این خطبه نقل و تقریر دیگری دارد که میتواند پیامدهای معرفتی دگرگونی را عرضه نماید.
ابوالفتح کراجکی، درگذشته ی ۴۴۹ق که تقریبا معاصرِ گردآورنده نهج البلاغه، سید رضی(درگذشته ی ۴۰۶ق)می زیسته است، در کتاب سترگش، “کنزالفوائد”، این خطبه را به گونه ی دیگری نقل کرده است. بنابه این نقل، حضرت بر جماعتی سرخوش و غفلت زدهمی گذرد که خود را شیعه ی حضرت می دانند. حضرت این عنوان را بر آنها، منطبق نمی داند و با اصرار همام که در این نقل، برادرزاده ربيع بن خثیم، معرفی می شود، این خطبه را در وصف شیعیِ واقعی ایراد می کند. در این نقل، شش بار و از جمله، سه بار بر زبان امام، نام شیعه برده شده است. شیخ صدوق(د. ۳۸۱) نیز این خطبه را البته شبیه به نقل سید رضی در کتاب معروفش، “صفات الشيعه” آورده و نشان داده که او نیزاین حدیث را در وصف شیعه تلقی می کرده است.
مطابق با این تقریر و تلقی، این خطبه به صدد بیان تراز یک شیعه یا شیعیِ نوع نمون یا یک شیعه کامل است و در هرحال، جهت گیریِ یک شیعیِ واقعی را نشان می دهد. این تصویر از شیعه، محدود به این خطبه نیست، بلکه ده ها روایت دیگر را سراغ داریم که با محوریت عنوان شیعه، وصف های فراوانی را ردیف می کند که دقیقا همان سویه ی اصلیِ خطبه متقین(یا دقیق تر، خطبه شیعه)را بازتاب می دهد. شیخ صدوق در کتابی که تحت عنوان “صفات الشيعة” فراهم آورده و آن را پس از دیگر کتابش، “فضائل الشيعة” نگاشته، ۵۶ حدیث را نقل کرده که با فهرست کردن همه اوصاف روایت شده در آن مجموعه، معلوم می گردد که سویه ی اصلی و غالبشان همان درون‌مایه ی خطبه ی همام است.
ملاحظه ی این خطبه و آن همه روایت، بدون اشاره(یا با کمترین اشاره) به آموزه های خاصِ شیعی(چه برسد به شعائر شیعی)، مبرهن می سازد که غایت مطلوب در تشیع یا به تعبیر دیگر، درون‌مایه ی اصلیِ تشیع، نه شعائر خاصِ شیعی است و نه آموزه های خاصِ شیعی، بلکه همین عمل منسکی، اخلاقی و معنوی است و البته این به معنای کم ارج دانستن این بخش از هویت و ماهیت شیعی نیست.هر دین و مذهبی مجموعه ای است از آیین ها، تعالیم، و باید و نبایدهای عملی. شعائرْ هویت بخش، مهابت بخش و انسجام آفرین هستند. تعالیم نیز جهت بخش، مرزگذارنده و معنابخش هستند، و سرانجام، بایدها و نبایدها نظام بخش، سازنده، ارتقادهنده، تعالی بخش و تأمین کننده ی غایات عینیِ دین هستند، اما همه ابن مؤلفه های مهم و غیرقابل چشم پوشی اگر از حدّ و منزلت واقعیِ خود فراتر بروند، آسیب زا می شوند.
اگر شعائر اصالت پیدا کنند و وجهه ی غالبِ دین و مذهب بشوند، این آسیب ها رخ خواهند نمود: نشانه ها و نمادها مهم تر می شوند، اتفاقات بیرونی و ظاهری بر تحولات درونی، برتری می یابند، میل به تمیز و تمایز، و منکوب ساختن رقیبان و مخالفان، غالب می شوند، سیاهی لشکر مهم می شود، عقل و معرفت به سود احساسات و عواطف، تضعیف می شوند، منقبت گرایی و معجزه گرایی رواج می یابند و در اقلیت های دینی و مذهبی، معمولا تصویری تراژیک از وضعیت و موقعیتشان حاکم می شود.
اما اگر در مذهبی، مثلا در تشیع، نگاه آموزه ای غالب بشود، آموزه های خاص شیعی پررنگ می شوند، میل به طرد، تهمیش و تکفیر فزونی می یابد، همه چیز در حب و بغض خلاصه می شود و در هردو، غلو صورت می گیرد، امامان خاص و انحصاریِ شیعیان می شود، و موعود، مهدویت و همه آرمان های معطوف به آینده تاریخ در خدمت مذهب به تصویر کشیده می شوند.اما اگر به جای تشیع شعائری و تشیع آموزه ای، تشیعی غالب شود که ده ها روایت شیعی (با برشمردن ده ها صفت برای شیعه)، معطوف به آن است، یعنی باید و نباید، و خوب و بدِ عبادی، اخلاقی و معنوی محوریت و اصالت پیدا کنند، هویت های مذهبی کم رنگ می شوند، توحید اصالت پیدا می کند و ولایت در ذیل آن و برای نیل به آن، تعریف می شود، امامان شیعه تجسم فضائل اخلاقی و معنوی، و الگو و اسومریکاه می شوند و سیره شان(و نه مناقب عرشی و فوق عرشی، و نه معجزات و کرامات خارق العاده ی نسبت داده شده به آنها) اهمیت بیش تر می یابد، به جای تقرب به امام، تشبه به امام مهم می شود و…

 

To access the announcement file please click here:

August 20-Shia According To Imam Ali (as) in Nahjol Balaghah

The event is finished.

Date

Aug 20 2022
Expired!

Time

21:00 - 22:15

More Info

Read More

Location

Online
Read More

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *